Eicèção

Een iets bewerkte weergave van een van mijn usenetbijdragen in nl.taal:

>> Ook die schrijfwijze is een niet van belang ontblote spelling.

>Goed hè?

Nu we het er toch [...] (nou ja, ik dan, want verder interesseert het uiteraard niemand iets, en zo hoort het ook; hoewel er toch ook een leermoment voor het Nederlands uit te destilleren valt):

In een voorstel uit 1878 tot hervorming van de Portugese spelling presteerden de voorstellers van dit eigenlijk best goede, maar toch (gelukkig?) nooit geaccepteerde voorstel het om wat heden ten dage zou luiden:
Exceptuam-se os casos seguintes:
te spellen als:
Eicètúão-se os cazos seguintes:

Geeft de uitspraak keurig weer (hoewel, had er dan niet beter eiscètúão kunnen staan?), is daardoor makkelijker voor buitenslandse leerders (hoe geef je het Engelse ‘foreign learners’ beter weer in het Nederlands?), maar het violeert het etymologisch principe wel weer op horribele wijze, zodat het toch weer moeilijker is. Het werkwoord betekent, u raadde het al, ‘uitzonderen’, dus er staat letterlijk:
“Zonderen zich uit de volgende gevallen:”
ofte wel
“De volgende gevallen zijn uitzonderingen:”
ofte beter
“Op bovengenoemde regel gelden de volgende uitzonder­ingen:”

Maar in die oude nieuwe spelling had bijna niemand dat eruit gehaald.

So sie je mahr: Jede Konsequenz führt zum Teufel.

Tekstversies van het betreffende oude boek:

PS. De titel eicèção (of eigenlijk eicèçãu, maar dat houden de voorstellers zelf ook niet aan) is hoe je volgens dat spellingsvoorstel uit 1878 het Portugese woord excepção (uitzondering) zou hebben moeten schrijven. In Brazilië en volgens het lopende hervormingsvoorstel (dat nog altijd niet is ingevoerd en waartegen veel verzet bestaat) is dat dan weer exceção.