Túl az Óperencián

Le

Heri exactemente duo annos retro io faceva le nota que es le base de iste articulo. Il se tracta de un intervista con Nagy Ibolya, le dama blonde al latere dextra, viste per le spectator, non al latere sinistre, qui es le intervistator, cuje nomine io non sape.

Nota que le combination de litteras ‘ly’ in le hungaro moderne es equivalente al littera ‘j’, e ambes denota le sono del ‘y’ in le anglese ‘yes’. ‘Nagy’ es su nomine de familia, que significa ‘grande’, assi que le nomine es comparabile con le nomine nederlandese ‘De Groot’ e le francese ‘Legrand’. Ergo ‘Ibolya’ es su prenomine. Le nomine complete Nagy Ibolya se pronuncia como [ˈnɒɟˈibojɒ]. In le video on lo audi in le comencia, quando a 0m2s le voice-over dice “Nagy Ibolya operettprimadonna”.

Nagy Ibolya es un stella de operetta, sed etiam le presentator, sempre con un riso in su voce, de un programma in le station emissor hungare ‘Dankó Rádió’ (cuje nomine veni del musico István Dankó (1858–1903)), con le titulo ‘Túl az Óperencián’. On pote audir le nomine in le intervista a 1m00s, 1m06s, 1m09s, 1m26s, e 2m40s.

Ja annos io habeva vagemente audite iste titulo sin me demandar qual serea le significato. Io pensava forsan il poterea haber un connexion con le parola ‘operetta’, que a vices io audiva in iste station emissor, in le forma declinate ‘operetteket’. Isto con le ‘tt’ duple audibilemente plus longe, con plus fortia. ‘Operetteket’ sona pro aures nederlandese un poco hilare, proque il ha in nostre lingua un ‘parola’ o crito, sin significato definite, ‘retteketet’, [ˈɾɛtəkətɛt].

Ma in hungaro, isto es completemente seriose e systematic: le parola base es ‘operett’, le suffixo plural lo face ‘operettek’, le suffixo del caso accusative lo lassa devenir ‘operettet’, e in combination le resultato es ‘operetteket’.

In realitate, ‘Óperencián’ ha nihil a vider con operettas. Google Translate lo traduce como “Far far away”, o in greco “Μακριά, πολύ μακριά”, que cetero es un canto de Mikis Theodorakis.

‘Az’ es simplemente le articulo definite ‘a’ con un extra ‘z’ ante un parola que comencia con un vocal. ‘Túl’ sembla haber plure significatos o non esser facile a traducer a altere linguas, ma del Wiktionary e de dictionarios accessibile via Lexilogos, mi impression es que ci ‘trans’ serea apte pro translatar lo.

‘Óperencián’ es un forma declinate de ‘Óperencia’, in le qual le presentia de un suffixo elonga e clarifica le vocal ‘a’ a ‘á’. Io interpreta le caso como un superessivo, que, viste su rolo in le triade de novem casos locative del hungaro, denota un position super alco.

Ma que es ‘Óperencia’? In le Wikipedia il ha solo articulos in germano e hungaro. Io cita ex le version german: “Operencia [...] ist der Name eines phantas­tischen Reiches aus der ungarischen Märchen- und Sagenwelt”: Óperencia es le nomine de un regno phantastic in le mundo del contos e sagas hungare.

Mi cognoscentia del hungaro es tan limitate que pro leger lo io besonia Google Translate. Per isto io ha apprendite que juxta ‘túl az Óperencián’ il ha anque le expression “az Óperenciás tengeren is túl”, con tenger = mar. Le expression significa: trans, o preter le mar de Óperencia. Compara le nomine del provincia de Portugal, Tras-os-Montes, trans le montes. Hic on debe interpretar le expression in un senso symbolic e figurative, assi que le idea es ‘al altere latere del frontiera inter le realitate e le fiction’, ergo in le mundo del phantasia e vetule historias.

On pensa, ma sin esser certe, que le nomine Óperencia poterea provenir del divi­sion de Austria in duo partes. Il ha Austria Basse e Austria Alte, in germano Niederösterreich e Oberösterreich, o in le passato etiam Österreich unter der Enns e Österreich ob der Enns, Austria sub le Enns e Austria super le Enns. Ob der Enns, operens, Óperencia.

Le Enns es un fluvio, un riviera, un affluente del Danubio. Presso le citate Enns, e al altere latere del Danubio presso Mauthausen (tragicamente cognoscite como le nomine de un campo de concentration del secunde Guerra Mundial) le duo rivieras se uni.

Le fluvio Enns marcava le frontiera inter le duo partes de Austria. Le ‘Óperenciás tenger’, le mar de Óperencia, pote alora esser identificate como le lacos de Salzkammergut. Le region preter illo, hodie Austria Basse, era pro hussares in le urbe Wels un area remote, o le limite del area per illes cognite.

Il ha anque altere theorias. Nihil es certe.