Is Vlaams een taal?

Inleiding

Buitenlandse klanten stellen me soms de vraag of ik ook vertalingen naar het Vlaams aanbied. Het korte antwoord is: ja. Maar over deze kwestie is wel iets meer te zeggen. Op 19 februari 2010 had ik eens de moeite genomen het aan een Duitse klant uitgebreid uit te leggen.

Later vond ik dat ik die tekst dan net zo goed op mijn website kon publiceren. En nu dan ook in Nederlandse vertaling.

Taal of dialectgroep?

Vlaams is eigenlijk geen taal, maar een groep dialecten, die in het westen van België gesproken worden, bijv. in en om Gent, Brugge en Kortrijk. Bekende steden zoals Antwerpen en Brussel daarentegen behoren dan weer tot een ander dialectgebied, dat van de Brabantse dialecten, waartoe ook een Nederlandse provincie behoort (zoals hier te zien op het kaartje: http://nl.wikipedia.org/wiki/Brabants). Verder naar het oosten zijn er in België, evenals in Nederland (en Duitsland!) ook nog Limburgse dialecten.

Dialecten uit al die groepen zijn zo verschillend als bijvoorbeeld Twents, Zeeuws en Volendams. Ze worden zelden geschreven en zijn dus voor vertalingen niet relevant.

Politiek

Heel verwarrend is er in de Belgische politiek het begrip ‘Vlaams Gewest’ (http://nl.wikipedia.org/wiki/Vlaams_Gewest), dat kortweg ook wel ‘Vlaanderen’ wordt genoemd. In deze naam omvat het begrip ‘Vlaams’ ook de gebieden waar geen Vlaamse, maar Brabantse of Limburgse dialecten worden gesproken.

Taalunie

De officiële taal en schrijftaal is ook in België (behalve in Frans- of Duitstalige gebieden) gewoon het Nederlands, net als bij ons in Nederland. Er is ook een gemeenschappelijke schrijfwijze, vastgelegd door de ‘Taalunie’, waarvan inmiddels ook Suriname lid is.

In wezen is er dus een gemeenschappelijke standaardtaal, die overal begrepen wordt en die theoretisch overal gelijk is. Wel bestaan er kleine verschillen in uitspraak (voorbeeld: aan Tweede Kamerlid Sabine Uitslag kun je horen dat ze uit Twente komt, hoewel ze geen Twents dialect, maar gewoon Nederlands spreekt) en ook in de woordenschat: er bestaat een ‘Vlaams-Nederlands woordenboek’ met honderden bladzijden vol woorden, die in België bekend zijn en bij ons niet, of wij kennen het woord ook wel, maar niet met alle betekenissen die daar gebruikelijk zijn.

Vergelijking met het Duits

De situatie is vergelijkbaar met het gebruik van Hoogduits in Duitsland, Zwitserland en Oostenrijk: daar zien we ook verschillen, hoewel echt Zwitserduits weer iets heel anders is. Een vertaling die een Duitse vertaler maakt, wordt naar ik aanneem ook zonder problemen begrepen in Zwitserland en Oostenrijk. Zo is het met Nederlands ook.

Reclame

Een uitzondering geldt misschien voor reclame: waar het erop aankomt wat voor gevoel een uitdrukking opwekt, daar kan het zinvol zijn de teksten per land afzonderlijk op te stellen.