17 en
Eerder vandaag (inmiddels eergisteren) zat ik me druk te maken over klakkeloos hele artikelen kopiëren naar eigen website of blog. Ik nam me voor dat niet meer te doen (het medrukmaken dus, want klakkeloos kopiëren deed ik toch al nooit).
Dat ging over eind oktober 2010, maar ik was even vergeten dat het eind juni 2010 op hetzelfde blog ook al eens gebeurd was. Ik herinnerde me dat weer toen ik er notities over terugvond.
Hier is een compleet artikel, daterend van 12 juli 2004, overgekopieerd (integraal minus de eerste alinea) van de site van het blad Intermediair, ter grootte van maar liefst 2288 woorden. Blogster Ada voegde er op 29 juni 2010 aan het begin zonder duidelijke aanduiding of afscheiding zelf 27 woorden aan toe. Aan het eind staat dan eindelijk de bronvermelding, en nog eens 28 woorden eigen commentaar.
Het lijkt mij dat een dergelijke handelwijze niet meer onder het citaatrecht in Artikel 15a van de Auteurswet 1912 valt. Er is namelijk m.i. niet voldaan aan lid 1-2:
“mits: (2) het citeren in overeenstemming is met hetgeen naar de regels van het maatschappelijk verkeer redelijkerwijs geoorloofd is en aantal en omvang der geciteerde gedeelten door het te bereiken doel zijn gerechtvaardigd;.”
Ook aan de wettelijke eis van een duidelijke bronvermelding, ik citeer
AW 15a, lid 1-4:
“mits: (4) voor zover redelijkerwijs
mogelijk, de bron, waaronder de naam van de maker, op duidelijke
wijze wordt vermeld.”
is hier volgens mij niet voldaan.
De naam van de schrijver van het oorspronkelijke artikel (Bart van Oosterhout) staat er namelijk niet bij, en ook niet de naam van het tijdschrift (Intermediair) (als de journalist niet freelance werkt maar in loondienst is, is het tijdschrift misschien wel de “maker” in de zin der wet). Die gegevens moeten Ada’s lezers zelf maar via de weliswaar wel gegeven link met de tekst “Bron” achterhalen.
Ik vind de bronvermelding ook niet “op duidelijke wijze” gedaan, zoals de wet wel eist.
Blogster Ada de Graaf kan namelijk zelf ook redelijk goed schrijven (hoewel ze vaker grove taal en Engelse kreten gebruikt dan de meeste journalisten), zodat de argeloze lezer van haar blog 31 alinea’s lang zomaar zou kunnen denken dat zij zelf de auteur is, om er dan pas achter te komen, door dat ene woord “Bron” met link, dat het gaat om een overgenomen stuk.
Of zou de zogeheten persexceptie hier van toepassing zijn? Ik citeer weer uit de Auteurswet 1912, nu Artikel 15:
“Als inbreuk op het auteursrecht op een werk van letterkunde, wetenschap of kunst wordt niet beschouwd het overnemen van nieuwsberichten, gemengde berichten, of artikelen over actuele economische, politieke, godsdienstige of levensbeschouwelijke onderwerpen [...].”
Ook Artikel 15a lid 2 is hier misschien van belang.
Ik zou niet weten of deze uitzonderingen hier gelden. Het onderwerp was actueel, maar het overgenomen artikel toen al bijna 6 jaar oud. Geldt het dan als nieuwsbericht?
En valt een privéblog onder “een dag-, nieuws- of weekblad of tijdschrift, [in] een radio- of televisieprogramma of ander medium dat een zelfde functie vervult”?
Ik zou het – nogmaals gezegd – niet weten. En zo kom ik dan (bruggetje! bruggetje!) op het eigenlijke onderwerp van dit artikel: het Dunning-Kruger-effect.
Ik ben geen jurist, maar slechts een geïnteresseerde leek. Ik kan wetsartikelen lezen en ik meen (misschien ongemerkt ten onrechte!) dat die meestal in normaal begrijpelijk Nederlands gesteld zijn. Maar ik mis de parate kennis om te weten welke wetten of artikelen in een bepaalde situatie nog meer relevant zouden kunnen zijn. Ook weet ik nul komma niks van de jurisprudentie en lees ik nooit memories van toelichting.
Alle kans dus ik me bij de beoordeling van een juridische kwestie vergis. Ik weet dat en erken dat. Als iemand die de benodigde kennis wel heeft, bijvoorbeeld Arnoud Engelfriet van de site iusmentis.com iets uitlegt waarvan ik gedacht zou hebben dat het anders was, dan neem ik al snel aan dat hij gelijk heeft en ik niet.
Maar dat inzicht in eigen beperkingen is niet iedereen gegeven.
Kort nadat het gewraakte kopieartikel verscheen, gaf ik al als mijn mening te kennen dat die kopie niet geplaatst had mogen worden.
Dat werd door de webmistress en enkele stamgasten niet op prijs gesteld.
[Dit artikel gaat hier verder.]
Copyright © 2011 R. Harmsen, all rights reserved.
Auteursrecht © 2011, R. Harmsen, alle rechten voorbehouden.